Μπορεί να έχεις ακούσει για το μελάνωμα, μια κακοήθη «ελιά» που εμφανίζεται από την υπερβολική μας έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου, όμως πόσο καλά ξέρεις να προφυλαχτείς και να διαπιστώσεις αν κάποια ελιά στο σώμα σου είναι επικίνδυνη για τη ζωή σου;

Περισσότεροι από 60.000 Ευρωπαίοι κάθε χρόνο ανακαλύπτουν ότι μια «αθώα» ελιά στο σώμα τους έγινε ο πιο επιθετικός καρκίνος του δέρματος. Τετρακόσια τουλάχιστον νέα κρούσματα μελανώματος εμφανίζονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα και η συχνότητα αυτού του επιθετικού καρκίνου του δέρματος υπολογίζεται ότι αυξήθηκε κατά 30% την τελευταία πενταετία.

Είναι από τις συχνότερες μορφές καρκίνου στους νέους. Το μελάνωμα μπορεί να μην είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου του δέρματος, αλλά σύμφωνα με την Αμερικανική Δερματολογική Ακαδημία, είναι αυτή που εμφανίζεται συχνότερα σε ηλικίες 25 με 29 ετών. Είναι η πιο επικίνδυνη, δεδομένου ότι η φυσική πορεία της νόσου καταλήγει συχνά στη μετάσταση και το θάνατο του αρρώστου.

Μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε τύπο δέρματος ανεξαρτήτως. Γενικά είναι αλήθεια πως οι άνθρωποι με κόκκινα ή ξανθά μαλλιά, ανοιχτόχρωμο δέρμα με τάση να καίγεται εύκολα, άτομα με πανάδες ή φακίδες, ανοιχτόχρωμα μάτια, ή άτομα που δεν μαυρίζουν εύκολα στην απρόσεκτη ηλιο-έκθεση το καλοκαίρι, είναι πιο ευαίσθητα και έχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν μελάνωμα. Όμως μελανώματα μπορεί να εμφανίσουν και άτομα με σκούρα επιδερμίδα, ειδικά στα πέλματα και τις παλάμες.

Δεν φτάνει να καλύπτεις το σώμα σου. Η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία είναι κυρίως υπεύθυνη για την πρόκληση μελανώματος, και παρά τα όσα μπορεί να πίστευες, εμφανίζεται συχνά σε περιοχές που εκτίθενται απότομα σε έντονη ηλιοφάνεια, αλλά και περιοχές προφυλαγμένες από τον ήλιο, όπως ανάμεσα στα δάχτυλα των ποδιών, τις μασχάλες, τον αφαλό, το λαιμό, τους γοφούς, τα αφτιά, τα χείλη, τις παλάμες, τα γεννητικά όργανα και σε σπάνιες περιπτώσεις ακόμη και τα μάτια. Συχνότερα εμφανίζεται σε περιοχές του δέρματος, όπως η ράχη (στους άνδρες) και τα κάτω άκρα (στις γυναίκες).

Μπορεί να μην είναι καν ελιά. Σύμφωνα με την Αγγλίδα δερματολόγο δρ. Angela Lamp, «είναι πιθανό υπάρχουσες ελιές να εξελιχτούν σε μελανώματα, όμως δεν είναι απαραίτητο. Μπορεί να έχεις αρκετές καλοήθεις ελιές και το μελάνωμα να εμφανιστεί αλλού».

Μπορεί να δημιουργηθεί σε άτομα με ελάχιστες ελιές στο σώμα τους. Σίγουρα όσο περισσότερες ελιές έχεις, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος κάποια από αυτές να μετεξελιχθεί σε μελάνωμα, αλλά ακόμη και άτομα που δεν έχουν καμία ελιά στο σώμα τους διατρέχουν εξ ίσου κίνδυνο. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεις σε μεγάλες, ακανόνιστες ελιές.

Μπορεί να μη μοιάζει με ελιά. Σε κάποιες περιπτώσεις ένα μελάνωμα μπορεί να μοιάζει με μελανιά, ή ένα σκούρο σημάδι κάτω από την επιφάνεια των νυχιών. Έχει παρατηρηθεί πως μπορεί να έχει βαθύ βυσσινί, μαύρο ή σκούρο καφέ χρώμα.

Μπορεί να είναι κληρονομικό ή να εμφανιστεί πολύ αργότερα στη ζωή σου. Άτομα με οικογενειακό ιστορικό μελανώματος έχουν 10 με 15% πιθανότητες να εμφανίσουν κι εκείνοι μελάνωμα κάποια στιγμή στη ζωή τους, όπως επίσης και άτομα με αναμνηστικό σοβαρών ηλιοκαμάτων ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία

Πώς μπορείς να το αντιληφθείς;

Όταν κάποια ελιά σου αλλάζει χρώμα και γίνεται πιο σκούρα είτε όλη συνολικά, είτε σε κάποιο επιμέρους τμήμα.
Όταν η ελιά αρχίζει να αναπτύσσεται σε ογκίδιο είτε ολόκληρη ή σε κάποιο τμήμα της με χρώμα βαθύ, σκούρο, μαύρο ή βυσσινί.
Όταν αρχίζει να βγάζει ακανόνιστες προεκβολές στο περίγραμμα της που ήταν αρχικά ομαλό.
Όταν αρχίζει να ματώνει με το πιο ασήμαντο ερέθισμα.
Τα μελανώματα δεν είναι όλα μελαχρωματικά. Υπάρχουν και μελανώματα που δεν έχουν χρώμα, είναι αχρωμάτιστα, ιδίως κάποιες βλάβες κάτω από τα νύχια που μοιάζουν με όνυχα ή μυκητίαση.
Σε κάθε περίπτωση κλείσε ένα ραντεβού με τον δερματολόγο σου για μια απλή κλινική εξέταση ή μια δερματοσκόπηση. Όσο νωρίτερα εντοπιστεί, τόσο καλύτερες είναι οι πιθανότητες θεραπείας, η οποία συνήθως είναι χειρουργική εκτομή, και στη συνέχεια βιοψία. Για να προφυλάξεις τον εαυτό σου, ξεκίνα να φοράς αντηλιακό από νωρίς, καθώς μετά το χειμώνα το δέρμα μας είναι περισσότερο ευαίσθητο στην έκθεση στον ήλιο και απέφυγε τους τεχνητούς τρόπους μαυρίσματος.

Π ώ ς μ π ο ρ ώ ν α π ρ ο φ υ λ α χ τ ώ ;

Δεδομένου ότι για την εμφάνιση μελανώματος (όπως και για πολλά άλλα νοσήματα) έχει ενοχοποιηθεί η ηλιακή ακτινοβολία, δεν έχετε παρά να ακολουθήσετε τις παρακάτω απλές συμβουλές:

Αποφύγετε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο.
Το καλοκαίρι, αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο από 11.00 έως 16.00.
Μην εκθέτετε απευθείας στον ήλιοβρέφη και παιδιά μέχρι 3 ετών. Φορέστε τους πάντα καπέλο, μπλουζάκι και γυαλιά ηλίου.
Χρησιμοποιείτε καθ’όλη τη διάρκεια του έτους αντιηλιακό (ακόμα και σε συννεφιά, χιόνι ή κάτω από την ομπρέλα).
Επιλέξτε αντιηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας ανάλογα με την εποχή του χρόνου και τον τύπο του δέρματος.
Χρησιμοποιήστε το αντιηλιακό με σωστό τρόπο: εφαρμόστε 20 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο και ανανεώστε συχνά την εφαρμογή του (περίπου κάθε 2 ώρες και κάθε φορά που έχετε κολυμπήσει ή ιδρώσει).
Γενικά, ας χαρούμε τον ήλιο, τη θάλασσα και το καλοκαίρι εφαρμόζοντας το ρητό «παν μέτρον άριστον»!

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here